ABD’de Hukuk Üzerine Master (LL.M.) Eğitimi: Neden, ne ve nasıl?
Bu makale, Hukuk Üzerine Master (LL.M) eğitimini ABD’de almanın nedenleri, eğitim deneyiminin temeli üzerine düşünceleri ve hangi ABD LL.M. programına katılmada rehberlik konuları hakkında kısa bir genel bakış niteliğindedir.
Neden bir ABD LL.M. derecesi?
LL.M. programları dünyası, baş döndürücü boyutlarda: giderek daha fazla ülkede, daha fazla okul bu dereceyi sunmaya başlıyor ve nerede eğitim alınacağına karar vermek zorlayıcı olmaya başlıyor. İleri seviye bir dereceyi yurt dışında almanın çok fazla sebebi var. Giderek küreselleşen bir dünyada yaşıyoruz ve başka bir ülkede eğitim almak, bu dünyada “oyuncu” olmak için atılan önemli bir adım. Başka bir hukuk sistemini öğrenmek, öğrenen kişinin bu sistemdeki insanlar ile birlikte çalışabilmesine olanak sağlar ve kendini başka bir dil ve kültürün içinde bulmak son derece faydalı bir deneyim olabilir.
Bu değerlendirmeler, tabi ki birçok ülkedeki eğitim için de söylenebilir. Neden özellikle ABD’de LL.M. eğitimi almak isteyesiniz?
Ticaret avukatları. Ticaret hukukuna odaklı avukatlar için nedenler bir miktar daha belirgin çünkü ticari aktivitelerin globalleşmesi ABD’nin yasal “aroması”. Öncelikle ABD, uluslararası ticarette en büyük rol sahibi ülkedir. Eğer bir kişinin işi ABD merkezli kuruluşlar ile iletişime geçmesini gerektiriyorsa, ABD yasaları hakkında fikir sahibi olmak çok faydalı olacaktır. İkinci olarak, ABD hukuk modellerinin esneklik, şeffaflık ve etkin piyasaların altını çizmesi; özellikle kurum, güvenlikler, iflas ve uyuşmazlık kanunu alanlarında son derece etkilidir. Üçüncüsü ise ABD modelleri yasal uygulamaları etkilemektedir. Örneğin uluslararası birçok anlaşma, tarafların New York ile iletişimi minimum düzeyde olsa bile New York yasalarına bağlı olarak yapılır.
Dördüncüsü, ABD hukuk eğitimi özellikle uluslararası ortamlara uyumludur. Genel geçer hukuk yöntemi – eğitim deneyiminin temeli –son derece uyumludur. Bu da uluslararası düzen ile bariz bir paralellik gösterir. ABD yasal sistemi son derece uluslararası çeşitliliğe sahip ve böyle bir sistemin eğitimini almak, bireyin çok daha çeşitlilik arz eden uluslararası düzenlerde çalışmasına imkân sağlar. ABD hukuk eğitimi aynı zamanda bağımsız düşünceye, sorun çözmeye ve gerçek ticari uygulamaların farkındalığına özen gösterir ki, bu da yasal danışmanlar için son derece faydalıdır.
Son olarak, ABD LL.M. eğitimi, profesyonel ilerleme isteyen avukatların istediği kriterler arasında giderek önem kazanmaya başlamıştır. Birçok ülkede, hukuk firmaları ve kuruluşları, özellikle ABD’de eğitim almış avukatları işe almakta ve üst düzeylere atamaktadır. Bu ilgi, öğrencilerin kendi ülkelerinde yalnızca firmalarla sınırlı değildir: ABD merkezli hukuk firmaları, vergi danışmanlık firmaları ve kuruluşları, giderek artan sayıda ABD LL.M. derecesi sahibi yabancı avukatları işe almaktadır. Bir ABD LL.M. derecesi, ayrıca mezunlarına New York’ta ve bir veya iki başka eyalette baro sınavına girme olanağı da sunar. Bu, kişinin o eyaletin hukukunu hiç çalışmamış olsa bile değerli bir imkândır.
Diğer alanlardaki kişiler. Bu değerlendirmelerinin birçoğu aynı şekilde diğer alanlardaki kişiler için de geçerlidir. Örneğin anayasa hukukunda, ABD uygulamaları hukuki görüşlerin ve hakların dünyaya yayılmasında bir esin kaynağı olmuştur. Birçok ülke, jüri sistemi ve savunma pazarlığı gibi adli modelleri uygulamaktadır. Ve hukuki dersler için de ABD’yi gözlemlemek özellikle faydalı olabilir. Bizim hukuk sistemimiz son derece “eklemlidir”: birçok sayıda doktrin, yorum ve teori; kişi her ne kadar bu yaklaşımlara karşı çıksa da; eğitim için son derece değerlidir. Ayrıca birçoğu disiplinler arası olan büyük miktarlarda teorik bakış açıları sunulmaktadır.
Eğitim deneyimi – akademik seviyede LL.M. deneyimi nedir?
Birçok öğrenci için en bariz zorluk tamamiyle İngilizce eğitim almaktır. Ancak LL.M. eğitimi öğrenciyi diğer akademik yönlerden de geliştirir.
Genel hukuk sistemi. ABD hukuk sisteminin bir önemli özelliği, genel hukuk sisteminin son derece deneyimli olmasıdır. Medeni hukuk sisteminde başlangıç noktası, bir kod ve onun altını çizen temel prensiplerdir. Öğrenciler kodu ve prensipleri öğrendikten sonra belirli gerçek durumlara göre yorumlayabilirler. Genel hukuk sisteminde başlangıç noktası gerçek bir durumdur. Genel hukukun ilk adımı yorumlamadır ve bu yüzden tümevarım uygulanır: öğrenci bir vakanın temel prensiplerini belirler. İkinci vakanın nasıl sonuçlanması gerektiğine gelince öğrenci ilk vaka ile ikinci arasındaki farkları belirler, sonrasında ilk vakada uygulanan prensipleri ikinciye uyarlar.
Bununla ilişkili bir fark ise çoğu öğrencinin (hem Amerikan hem yabancı!) burada eğitim alırken, kendilerini içinde buldukları kafa karışıklığıdır. Medeni hukuk eğitimi yasal bir kesinlik uygulamayı hedefler – burada kurallar vardır, burada doğru cevaplar vardır. ABD hukukunda hem kurallar hem de doğru yanıtlar da vardır fakat ABD hukuk eğitimi bunlara odaklanmaya nispeten daha az zaman harcar. Bunun yerine sorulara ve belirsizliklere yönelerek, kişilerin, hukuki uygulamalardaki kaçınılmaz belirsizlikler ile başa çıkma becerilerini geliştirir.
Öğretim yöntemleri. İkinci bir temel özellik de ABD öğretim yöntemleridir ve yüksek ölçüde interaktif olmayı gerektirir. Örnek olarak “Socrat yöntemi”nde profesör, verilmiş okuma materyalleri hakkında soru sorar ve öğrenciler cevaplar. Bu yöntemin can alıcı noktası, öğrencinin kendi başına düşünmesini sağlayarak daha iyi öğrenmesini sağlama fikridir. Bu yöntemi en saf haliyle kullanan profesörler anlatımlı ders değil, soru cevap şeklinde ders işlemeye başlarlar. Bu yaklaşımı çok az profesör uygular. Ne var ki çoğu profesör daha üst seviyede ders verir. Diğer yanda neredeyse hiçbir profesör tamamiyle anlatımlı ders işlememektedir. Böylece öğrenciler, sınıf içi tartışmaları anlamak amacıyla, atanmış materyalleri ders başlamadan önce okumalı ve değerlendirmelidir.
Socrat yöntemi, tipik olarak karar verilmiş vakalar ile ilişki kurmak için kullanılır ve bazı durumlarda “vaka yöntemi” ile karıştırılır. Ne var ki bu ikisi aynı değildir. Socrat yöntemi, bir vakadan temel prensipleri çıkarma ve bu prensipleri başka vakalar üzerinde uygulama çalışmaları için uygundur – vaka yönteminin tam temelinde yatan aktiviteler. Bununla birlikte, Socrat yöntemi diğer Amerikan hukuku kaynakları ile bağlantı kurmak için de kullanılır (anayasal, tüzükler, vs.).
Socrat yöntemi normalde büyük sınıflarda (40 öğrenci ve üzeri) uygulanır. Çoğu okul ayrıca “seminerler” sunar, ki bu uygulamada 25 veya daha az öğrenci bir masa etrafında otururlar. Seminerler profesör eşliğinde, atanmış materyaller üzerine daha özgür gelişen bir tartışma ortamı sunar. Bunun yanında çoğu okul, beceri odaklı sınıflar sunar. Örneğin müzakere meclisi, pazarlık çalışmaları ve tıbbi programlar (öğrenciler burada gerçek müşterileri canlandırır).
Hangi LL.M. programının size uygun olduğuna karar vermek
Yabancı öğrencilere yönelik LL.M. programlarının çoğu ortak birkaç özellik taşır. Derece genel olarak bir yıllık tam zamanlı ağırlıklı olarak sınıf dersler ve seminerlerden meydana gelen akademik eğitim yılından oluşur. Birçok okul ayrıca uzunlukları 15 ile 75 veya daha fazla sayfa arasında değişen yazılı projeler istemektedir.
Diğer bir şekilde, programlar iki temel kategoriye ayrılır. Birincisi, bazı okullar vergilendirme, uluslararası hukuk, insan hakları gibi uzmanlık programları sunarlar. Bu programlar tipik olarak gerekli “temel” dersler ile belirli alanın seçmeli derslerinin bileşiminden oluşur. Bazı dersler özel olarak LL.M. için tasarlanmıştır, diğer dersler ise okulun sabit müfredatında yer alır. Uzmanlık programları iki temel avantaja sahiptir: belirli bir alana derinlemesine bakış ve öğrencinin diplomasında uzmanlık alanının belirtilmesi. Dezavantajı ise öğrencinin özellikle uzmanlık alanının dışındaki esnekliğini kısıtlamasıdır.
İkinci temel kategori ise “genel” LL.M. programıdır. Bu programlarda öğrenciler, sabit Hukuk Doktorası müfredatına dayalı olarak kendi eğitim programlarını yaratırlar. Eğer okulun müfredatı yeterince geniş ise, “genel” programda okuyan öğrenci etkili bir şekilde uzmanlaşmış bir LL.M. eğitim alabilir; tek eksik yanı ise eğitim alanının resmi olarak tanındığını gösteren bir belge eksikliğidir. Ne var ki, öğrenciler bir alanda uzmanlaşmak zorunda değildir ve genel programın esnekliği büyük bir avantaj sunmaktadır. Benim okulum, Boston College Law School, genel LL.M. derecesi sunmaktadır.
İleri görüşlü bir LL.M. öğrencisinin okul seçiminde göz önünde bulundurması gereken bir başka konu nedir? Bariz bir faktör, okulun akademik saygınlığıdır. Belirli okullar, ülkenizde diğer okullara göre daha iyi biliniyor olabilir yalnız bunun sizin araştırmanızı etkilemesine izin vermeyin: yüksek kalitede bir eğitim şaşırtıcı ölçüde fazla okulda bulunabilir. Adı kötüye çıkmış U.S. News and World Report sıralamaları, hangi okulun “daha iyi” olduğunu kabataslak sunmaktadır ama bu sıralamaları çok dikkatli şekilde inceleyin. Temel aldıkları kriter tartışmaya açıktır ve seçtiğiniz okuldaki eğitim deneyimi hakkında son derece az alakalı bilgi verir.
Eğitim deneyiminize daha yakın bir ilişkiyi ne verebilir? Önemli bir faktör okulun ahlaki değerleridir – okulun müfredatını ve öğretim yöntemini belirten değerler. Diğer faktör ise ilgilendiğiniz alanda okulun güçlü yanları: bu alanlarda kaç tane ders sunuluyor? Diğer faktör LL.M. programının büyüklüğü. Büyük bir programda (50 veya daha fazla öğrenci), öncelikli topluluğunuz LL.M. iş arkadaşlarınız. Bu harika bir deneyim olabilir ancak okulun geri kalanı ile uyum sağlama yönü de var. Daha küçük bir programda ise hem LL.M. iş arkadaşlarınızı tanıyabilecek hem de Hukuk Doktorası öğrencilerini ve öğretim üyelerini de tanıma fırsatı bulacaksınız. Diğer belirgin faktörlerden biri de okulun coğrafi konumu, sunduğu müfredat dışı aktiviteler, programın maliyeti, maddi destek olanakları ve daha birçoğu.
Tüm bunlar başvuru sürecinde önemli etmenler: Başvurmadan önce biraz ev ödevi yapmanız gerekiyor. Edinmek istediğiniz eğitim deneyimini yaklaşık olarak belirleyin ve bu deneyimi sunabilecek okulları arayın. Başvururken de ev ödevinizi yapmış olmanın rahatlığı ile başvurunuzda net olun. Bu, sizin başvurunuzun diğer birçoğundan öne çıkmasını sağlar ve okulun kayıt kabul yetkililerinin sizi bu okul için uygun olduğunuza inanmalarını kolaylaştırır.
Gail J. Hupper, Director, LL.M. and International Programs, Boston College
www.topuniversities.com
