MBA ile Neler Sunuluyor?

Bir çok kişi MBA programlarını tam zamanlı kurslar olarak düşünür. Ancak işletme okulları geleneksel tam zamanlı kursların yanı sıra diplomayı edinmek isteyenlere çeşitli alternatifler sunuyorlar.

Çeşitli alternatiflerin olması, kişisel durumunuz ne olursa olsun büyük ihtimalle size uygun bir MBA kursu bulacağınız anlamına gelir. Aşağıda bu alternatiflere dair genel bilgiler bulabilirsiniz.

Tam zamanlı MBA

Tam zamanlı MBA geleneksel kampus deneyimidir ve iki yıllık ve bir yıllık olmak üzere iki çeşidi vardır. İki yıllık: İlk tam zamanlı MBA’ler 100 yıl önce Amerika’da ortaya çıkmıştır. Klasik Amerikan MBA’leri iki yıllık, yatılı programlardır. Programın  ilk yılı esas müfredatı içerir ve yoğunluğuyla ünlüdür. Öğrenciler ilk yılı genelde ‘işkence’, ‘cehennem’, ‘kabus’ olarak nitelendirirler. İkinci yıl öğrencilerin ilgi alanlarına göre seçmeli derslerin bulunduğu bir dönemdir. Bu dersler öğrencilerin kişisel ilgi alanları ve geleceğe dair kariyer planlarına göre kendi  seçimlerine bırakılır. Bir yıllık: Avrupa’da London Business School (LBS) ve İspanya’daki IESE de olmak üzere pek  çok okul iki yıllık MBA verir. Ancak Avrupa’daki tam zamanlı MBA programlarının çoğu bir yıllıktır. Bir yıllık MBA sunan okullar, kıtanın en prestijli okullarından olan Fransa’daki INSEAD ve İsviçre’deki IMD’yi de içerir. Aslında ünlü INSEAD MBA’i yoğun bir biçimde 10 ay sürer. Bir yıllık MBA’ler genelde esas dersleri ilk iki sömestera sıkıştırırlar ve üçüncü sömesterı öğrencilerin seçmeli derslerine ayırırlar. Ancak ister istemez uzmanlaşmaya pek zaman kalmaz. MBA’in uzun versiyonunun en büyük avantajlarından biri yaz stajına bolca zaman kalmasıdır. Bu genelde bir şirkette yürütülmesi gereken bir ödev yada projedir. Bazı durumlarda stajda kazanılan para programın ücretini ödemede büyük ölçüde yardımcı olur. Bazı MBA uzmanları da 2. yılın MBA deneyiminde çok önemli olduğunu, öğrencilere düşünmek için zaman ve kişisel ilgilerine yönelmeleri için fırsat oluşturduğunu savunurlar. Avrupa’daki okullar ise buna karşı çıkarak bir yıllık MBA’in aynı şeyleri kapsadığını ve daha az zaman aldığını savunurlar. Tam zamanlı programlardaki öğrenciler genelde kariyer değiştirmiş olan ve kendi kendilerini finanse eden insanlardır. Financial Times dünyanın en iyi 100 tam zamanlı programına yönelik her yıl rapor yayınlar.

Yarı zamanlı seçenekler

Yarı zamanlı MBA seçenekleri gün geçtikçe artıyor. Bu programlar, akşam dersleri ve haftasonu dersleri, idari MBA’ler, modüler MBA’ler, uzaktan eğitim MBA’leri ve internet üzerinden MBA’leri de içerir.

Yarı zamanlı MBA’ler

Yarı zamanlı MBA’ler MBA piyasasının büyük kısmını oluştururlar. Bunlar, sponsorlu idari MBA’ler, modüler programlar, şirket MBA’leri ve uzaktan eğitim MBA’lerini içerir. Bazı yerlerde yarı zamanlı MBA öğrencileri tam zamanlılardan çok daha fazladır. Yarı zamanlı MBA’ler İngiltere’nin iç MBA piyasasının büyük bölümünü oluştururlar. MBA’ler Birliği’ne göre İngiltere’de çalışmayan öğrencilere sunulan MBA’lerin %80’den fazlası 1995 yılından beri sürekli artarak yarı zamanlı çalışan yada programı uzaktan eğitimle yürüten, çalışan kesime geçmiştir. MBA’ler Birliği 2001’de mezun olmuş 7238 İngiliz öğrencinin 3794’ünün yarı zamanlı programlarda okuduğunu (şirket ve modüler MBA’ler de dahil) ve 2218’inin de uzaktan eğitimle bitirdiğini ortaya çıkarmıştır. Tam zamanlı ve Yarı zamanlı MBA’ler farklı piyasalara hitap ederler. Tam zamanlı bir öğrenci daha gençtir ve yarı zamanlıdan daha deneyimsizdir. Tam zamanlı okuyan öğrenci muhtemelen masraflarını kendi karşılar ama yarı zamanlı öğrencinin masraflarını işvereni karşılar.  İki grubun ortak noktası güvenilir bir okuldan genel bir yöneticilik belgesi edinme arzusudur. Asıl mesele, eğitim şekli değil okulun adıdır. Yarı zamanlı MBA’lere talep Avrupa ve Amerika’da artmaktadır. Başta Avustralya olmak üzere dünyanın belli yerlerinde yarı zamanlı program yaygındır. Bu programlar akşam yada hafta sonu derslerini, bazen de her ikisini de içerir. Ayrıca öğrenciler kampuste ikamet edebilirler. Yarı zamanlı programın içeriği tam zamanlılar ile aynıdır. Yönetimin esas disiplinleri ve tekniklerinden başlayarak daha stratejik işletme görüşleriyle devam eder ve seçmeli dersler sonrası bir proje yada tez ile biter. Proje genelde işletme fakültesinden bir üyenin danışmanlığında öğrencinin kendi düzenlemelerinden oluşan bir dahili danışmanlık ödevidir. Yani iyi seçilmiş bir proje, işveren için çok değerli olabilir ve sponsorluk masraflarını da dengeleyebilir. Okullar öğrencileri yarı zamanlı programlara yönlendirirler ve bunu işverenlere de belirtirler. Yarı zamanlı MBA’leri bitirmek iki yada üç yıl alır. Bazı insanlar yarı zamanlı öğrencilerin kampus hayatı yaşayamadıklarını söylerler. Genelde seçmeli ders alternatifleri daha kısıtlıdır, iş aile ve okul arası koşturdukları için daha fazla zorlanırlar. Ancak bunun iyi tarafı da para kazanırken öğrenebilmek ve mezuniyet sonrası iş bulma sıkıntısı çekmeyecek olmaktır.

Modüler MBA’ler

Modüler MBA’ler gittikçe yaygınlaşan sıkıştırılmış programlardır. Uzun süreli eğitimlere ödevler, internet üzerinden seminerler, tartışma grupları ve uzaktan eğitim modülleri serpiştirilmiştir. Sınıf içi çalışma ve pratik öğrenmeyi bir arada götürebileceğiniz tam zamanlı programlar vardır. İşveren tarafından finanse edilen öğrenciler –birkaç gün yada ayda biten- sınıf içi MBA eğitimlerinden yola çıkarak öğrendiklerini çalıştıkları şirketlerdeki projelerde uygularlar. Birçok modüler programda öğrencilerle sık sık görüşen şirket içi  idari sponsor yada danışmanlar bulunmaktadır. Modüler yaklaşım işverenler arasında oldukça popülerdir. Örneğin, The Rotterdam School of Management 200’ün üzerinde katılımcıyla Pricewaterhouse- Coopers için büyük bir modüler MBA programı yürütmektedir. Sayıları gittikçe artan özel üniversiteler gelecekte daha fazla modüler MBA programları açmak amacıyla işletme okullarıyla bağlantı kurabilirler. İnternet üzerinden ders ve öğrenim materyallerinin varlığı da modüler yaklaşımı destekler.

Tek-şirket ve Ortaklı MBA’ler

Pek çok işletme okulu işverenlerin sponsorluğuyla şirket MBA programları yürütüyorlar. Esasında modüler olan programa aynı şirketten ( tekşirket MBA’i) yada farklı şirketlerden oluşan bir gruptan (ortaklı MBA’ler) yöneticiler katılıyor. Bu programlara girişin kısıtlı olması farklı geçmişlere sahip olan öğrencilerin yani öğrenci çeşitliliğinin az olması anlamına gelir ki bu da bazı MBA uzmanları tarafından eleştirilir çünkü öğrenci çeşitliliği geleneksel MBA’in en önemli gücüdür. Şirket MBA’leri ayrıca belli başlı şirket ve sanayi kuruluşları için diploma programı içerebilirler. Bazı insanlar şirket MBA’lerini açık iş piyasasında daha pasif bulurlar. Ancak, katılımcılar sponsorluk ve öğrendiklerini hemen iş alanına uygulama fırsatından büyük ölçüde faydalanırlar.

Yöneticiler için MBA’ler

Sözde idari MBA’ler (EMBA) daha kıdemli yöneticilere yöneliktirler. Yarı zamanlı ve modüler dersler verirler. İşverenlerprogram için çalışanlarına tam finansal destek verebilirler (önde gelen okullarda 10,000-60,000 pound)  veya en azından sınavlar öncesi anlayışlı davranma yada ders akşamlarında işten erken çıkmalarına izin verme gibi ufak toleranslara kadar her şekilde desteklerler. İdari MBA teslimi e-öğrenmedeki gelişmeler ve iş okulları arasındaki anlaşma sayesinde daha kolay hale gelmiştir. Gerçekten de MBA dersleri vermeyle  ilgili en önemli gelişmelerden bazıları, özellikle de işletme okullarının en güçlü kadrolarını birleştirmek amacıyla kurdukları ortaklıklara bakılırsa, bu alanda gerçekleşmiştir. Örneğin, LBS ve Kolombiya, tıpkı Londra Ekonomi Okulu,New York’taki Stern İşletme Okulu ve Paris’teki HEC gibi, birleşmiş bir İdari MBA sunmaktadır. Büyük  miktarda İşletme okulu çok-merkezli uluslar arası ya da global MBA programları sunmaktadırlar. İdari MBA katılımcıları, kendi örgütlenmelerinde hafif yaşlı ve daha kıdemli olma eğilimindedirler. Bazı şirketler, bu türden programlarda, en çok ümit vaat eden idarecilerine kontenjan sağlamaktadır. Daha kıdemli oldukları için, yine de, İdari MBA öğrencileri özellikle rekabet konusunda, okuma ve çalışma arasında bir denge ihtiyacı hissetmektedirler.

Uzaktan Öğrenme

Uzaktan-öğrenme programları, yarım ve tam zamanlı programlarla aynı içeriğe sahiptir. Ancak uzaktan-öğrenimin  farkı, tamamına yakınının özel eğitim yoluyla sürdürülmesidir. Ayrıca çoğu okulun yılda en az bir kez zorunlu yatılı haftası bulunur ve bu, öğrencileri grup çalışmalarına teşvik eder. Uzaktan  MBA’leri en geniş ölçüde sağlayan Open Üniversitesi İşletme Okulu da çeşitli eğitim merkezlerinde öğrencilerle  birebir çalışacak eğitmenler sağlamaktadır. Benzer biçimde bir uzaktan-öğrenim MBA’i üç ila dört yıllık bir süreci kapsar ve haftada ortalama 15 saatlik eğitimi gerektirir. İnternet üzerinden eğitim, hem atamaların dönüş süresinde hem de chat odaları aracılığıyla kurulan  öğrenci ve fakülte ilişkisinde, uzaktan öğrenime muazzam bir kolaylık sağlamaktadır. Uzaktan- öğrenimin dezavantajı, burada eğitmen ve öğrencilerle yüz yüze temasın gerçekleştirilememesidir. Bu durum, insanın kendini izole hissetmesine sebep olabileceği gibi çok fazla sorumluluk ve kişisel disiplin gerektirir.
Bunun yanında uzaktan öğrenim görenler, esnek çalışma saatlerinin ve  kendi hızlarında çalışabilmenin kolaylığını yaşarlar.

İnternet Üzerinden MBA’ler

Tüm bu kurulu MBA verme tarzlarının dışında, İnternet üzerinden MBA Kursları da bulunmaktadır. Bu programı  MBA’i tamamen internet üzerinden sağlayan Phonix Üniversitesi ve Indiana Üniversitesindeki Kelley İşletme Okulu desteklemektedir. Capella Üniversitesi de özellikle internet üzerinden öğrenim için tasarlanmış bir MBA  programı sunmaktadır. İnternet üzerinden MBA, tüm bu cazibesine rağmen, yine de, geleneksel MBA sunuş tarzlarına denk sayılabilecek bir metoda sahip. İnternet üzerinden öğrenim kurslarının niteliği ve geçerliliği değişmektedir. Genel olarak, MBA verme tarzlarının büyüyen alanı, piyasanın gelişmeye devam ettiğini göstermektedir. İşletme okulları, çalışma hayatları ve kariyerleri, giderek artan bir biçimde, esnek bir  eğitim tutumuna bağlı olan öğrencilerin bu taleplerine cevap vermektedir. Şimdilerde bazı okullar öğrencilere, eğer koşulları değişirse ki bu genellikle olur, tam zamanlı ve yarı zamanlı programlar arasında geçiş yapabilme izni vermektedirler.