Avusturya’da Yüksek Öğrenim

Neden Avusturya’da Yüksek Öğrenim

Avusturya’nın küçük bir ülke olduğu gerçeği sizi yurtdışında üniversite değerlendirmenizdeki ülke tercihlerinizde yanıltmasın. Times Higher Education (THE)’nin yaptığı dünyanın en iyi ilk 400 üniversite barındıran anketlerde Avusturya’daki üniversitelerin karşımıza çıkıyor olması ve Viyana kentinin yüksek yaşam kalitesi bakımından en ön sırada yer alıyor olması ülkeyi cazip kılan nedenlerden bazılarıdır.

Viyana: Avrupa’nın Kültür ve Sanat Başkenti

Bilim ve Sanat tarihine kısa bir göz attığımızda Avusturya dünyaya bir çok değerli bilim insanı ve sanatçı kazandırmış bir ülke olarak karşımıza çıkıyor. Modern Sosyal teorilerde psikanaliz öğretisini geliştirmiş olan Sigmund Freud ve 20. Yüzyılın en önemli filozoflarından Ludwig Wittgenstein Avusturyalıdır. Sadece bilim alanında değil, Joseph Hayn ve Wolfgang Amadeus Mozart gibi önemli besteciler bu ülkede dünyaca bilinen eserlerini üretmişlerdir. 2015 yılında 650. Yılını kutlayacak olan ve THE Rankinglerinde 170. sırada yer alan Viyana Üniversitesi toplamda 9 Nobel ödülüne sahip bilim insanı çıkarmış bir Üniversite olarak tarihe geçmiştir. Ayrıca Avusturya Avrupa’nın coğrafi ve kültürel olarak merkezinde yer almakta olup Viyana da Avrupa’nın kültür ve sanat başkenti olarak bilinmektedir. Bunun ötesinde Viyana bir çok çokuluslu şirketin ve uluslararası kurumun (Birleşmiş Milletler. AGIT, çeşitli AB Kurumları) ev sahipliğini yapmaktadır.

En Güvenilir Ülkeler Arasında

Birleşmiş Milletlerinin “2013 Global Peace Index” raporundaki istatistiklerine ve 153 ülke arasından yapılan en güvenilir ülke sıralamasına göre Avusturya 4. sırada yer almaktadır. Ayrıca uluslararası camiada bilinen danışmanlık kurulusu Mercer’in küresel boyutta yaptığı analizlere göre Viyana dünyanın en yaşanabilinir kenti olarak ilan edilmiştir.¹ Yüksek yaşam kalitesi ve doğal güzellikleri ile öğrenciler için şüphesiz huzurlu ve güzel bir ortamda yüksek öğrenim görme olanağı sunuyor. Son olarak elbette en çok aileleri sevindirecek diğer bir unsur Avusturya’nın mesafe olarak Türkiye’ye yakın ve sezon dışında uygun uçak biletlerin bulunuyor olmasıdır.

Karşılanabilinir Eğitim Ücreti ve Yaşam Masrafı

Avusturya’daki üniversitelerde uygulanan harç ücretleri Türkiye’deki vakıf üniversiteleri ve İngiltere, Kanada, ABD gibi ülkelerdeki harç ücretleri ile kıyaslandığında, dönemlik 744,42 Euro harç ödemesi ile çok cazip gözükmektedir. Bunun ötesinde, Eurostat istatistiklerine göre yaşam masrafı bakımından Avusturya diğer 27 Avrupa Birliği Ülkesine göre %5,8 ile ortalamanın biraz üstünde yer alsa da, (Fransa’da %9,1, İsviçre’de %58 seviyesindedir) genel olarak bir öğrencinin aylık yaşam masrafı 750-1000 Euro arasında olması masrafların karşılanabilir olduğunu göstermektedir.

Avusturya’daki Yüksek Öğrenim Sistemi

Avusturya’daki yüksek öğrenim kurumlarına baktığımızda toplamda 22 Devlet Üniversitesi, 21 Uygulamalı Bilimler Üniversitesi (Fachhochschule) ve 13 Özel Üniversitesi bulunuyor. Statistik Austria verilerine göre 2012/13 akademik yılında Avusturya’daki Üniversitelerde 88.440’ı yabancı öğrenci olmak üzere toplamda 372.895 öğrenci okumaktadır.²Üniversite seçiminizi yapmadan önce Üniversiteler ve Uygulamalı Bilimler Üniversiteleri arasındaki eğitim farkını göz önünde bulundurup amaçlarınıza yönelik uygun öğrenim müfredatı sunan bir yüksek öğrenim kurumunu tercih etmenizi tavsiye ederiz.

Üniversite mi, Uygulamalı Bilimler Üniversitesi mi?

Öncelikle Uygulamalı Bilimler Üniversitelerinin üniversite statüsünde olduğunu ve Türkiye’deki Meslek Yüksek Okullarıyla karıştırılmamasını söylemekte yarar var. Uygulamalı Bilimler Üniversitelerinin amacı öğrenciyi özel sektöre veya iş piyasasına hazırlamak olduğu için ağırlıklı olarak uygulamalı öğrenim ve daha az teorik temellere dayanan dersler sunmaktır. Akademik kariyer hedefi olmayan ve spesifik bir alanda uzmanlaşmak isteyen öğrenciler Uygulamalı Bilimler Üniversitelerinin öğrenim programlarını yakından inceleyebilirler.

Bundan farklı olarak Üniversiteler daha çok teoriye dayalı ve daha kapsamlı ve geniş yelpazede yüksek öğrenim programları sunmaktadır, örneğin Tıp, Diş Hekimliği, Hukuk, Eczacılık vb. bölümler sadece Üniversitelerde bulunmaktadır. 2011/12 akademik yıl kış dönemin kayıt verilerine bakıldığında Avusturya’daki öğrencilerin %84’nün Üniversiteleri ve %11’nin Uygulamalı Bilimler Üniversitelerini tercih ettikleri görünmektedir.³

Öğrenim Seçenekleri ve Koşulları

1999 yılında başlatılan Bologna Süreci ile tüm Avrupa ülkelerinde olduğu gibi Avusturya’daki üniversiteler de üç aşamalı derece sistemini sahiplenerek lisans öğrenimi (Bachelor) için 3 yıl (Tip, Diş Hekimliği, Hukuk, Eczacılık, Öğretmenlik gibi bolümler için 4 yıl), yüksek lisans öğrenimi (Master) için 2 yıl ve Doktora öğrenimi (PhD) için 3 yıl süre belirlemiştir. Avusturya’daki devlet üniversitelerin tamamının YÖK denkliği olmasına rağmen tercih öncesinde YÖK’ün denklik biriminin web sayfasında yayınlanmış olan tanınan okullar listesini⁴ öğrencilerin incelemelerini tavsiye ediyoruz.

Lisans Öğrenimi

2011/12 kıs döneminden itibaren Avusturya’daki bazı üniversiteler çok talep gören lisans programları için (örneğin Tıp, İşletme/Ekonomi, Biyoloji, Psikoloji, İletişim, Eczacılık, Mimarlık) bir takım zorluklar getirmiştir. Özellikle çok talep edilen ve yeterli sayıda kontenjan bulundurmayan bazı bahsedilen lisans programları için başvuru koşulu olarak öğrencinin başvuru esnasında ilgili Üniversitenin uyguladığı giriş sınavlarında başarılı olma zorunluluğu getirilmiştir. Giriş sınavların tarihleri başvurmak istediğiniz lisans programına göre değişmektedir ve ilgili Üniversitenin web sayfasından duyurulmaktadır.

Yerine getirmeniz gereken diğer koşul ise LYS’ ye girip okumak istediğiniz 4 yıllık örgün eğitim veren lisans programının aynısına veya benzerine yerleştirilmiş olmak. Almanca Dil yeterliği olarak C1 istenmektedir, ancak Avusturya’daki üniversiteler Almanca bilmeyenlere hazırlık okuma imkânı tanımaktadır. Bu sağlanan Almanca hazırlık kurslarına 2-3 dönem devam edip Almanca yeterlilik sınavını başarıyla geçmek zorunludur. Hazırlığı başarılı bir şekilde geçtikten sonra öğrenci lisans öğrenime normal bir şekilde başlar ancak öğrenime devam edebilmesi için bazı bölümler ilk dönem içerisinde STEOP olarak adlandırılan “Eğitime Giriş ve Oryantasyon Aşaması” ve dahilinde sunulan sınavları geçme zorunluluğu getirmiştir. Yabancı öğrenciler için STEOP ciddi bir engel oluşturmaktadır çünkü ilk dönem ilgili sınavlarda başarılı olunmaması durumunda Avusturya yabancılar yasasına göre öğrencinin oturma izninin iptal edilmesi söz konusudur. Hangi lisans programlarında STEOP uygulandığı konusunda ilgili üniversitenin web sayfasından bilgi alabilirsiniz.

Türkiye’de hâlihazırda lisans eğitimi alan öğrenciler Avusturya’da aynı veya benzer bir bölüme geçiş yapabilirler.

Yüksek Lisans Öğrenimi

Türkiye’de herhangi bir bölümden mezun olan öğrenci yine aynı bölümde yüksek lisans yapabilir. Başvuru şartı olarak bazı bölümler ALES belgesini yeterli bulurken bazıları ise Türkiye’de bir yüksek lisans programına kayıt yaptırmanızı vb. ek şartlar isteyebilir. Avusturya’daki üniversitelerde yüksek lisans programları ağırlıklı olarak Almanca sunulsa da bazı programları İngilizce eğitim vermektedir ve İngilizce dil yeterliği olarak TOEFL’dan en az 90 veya IELTS’ dan min. 6.5 almanız yeterlidir.

Doktora Eğitimi

Doktora eğitimi almak isteyenlerin çalışmak istedikleri tez konusunu yüksek lisans programından mezun oldukları ilgili alanda belirleyip eğitim görmek istedikleri ilgili Üniversiteden bir danışman profesör bulup direk Üniversiteye başvuru yapmaları gerekmektedir. Ayrıca ilgili Doktora programının dil yeterliğini de sağlamadıkları takdirde hazırlık kurslarına katılabilirler. Ancak Doktora programları gerek konu ve içerik gerekse kabul şartlarının özelliği açısından farklılık gösterdiğinden durumlarını değerlendirmek üzere ilgili okulun web sayfasından bilgi almaları veya bizimle iletişime geçmeleri önerilir.

Yabancı ve Türk Öğrencilerin Tercihleri

Avusturya’daki yabancı öğrencilerin yüksek öğrenim seçeneklerindeki tercihlerine baktığımızda ilk sırada Devlet Üniversiteleri yer alıyor. Almanya ve İtalya’dan sonra Türk öğrencileri yabancı öğrenciler arasında üçüncü sırada gelmektedir. Statistik Austria 2012/13 kış dönemi verilerine göre yabancı öğrencilerin % 88.6’si Devlet Üniversitelerini tercih ederken yine bu okullarda toplamda 4.489 Türk öğrenci okumaktadır.

Üniversite tercihlerinde elbette Viyana Üniversitesi 2012/13 akademik yılında 67.710 kayıtlı yabancı öğrenci sayısı ile en ön sırada yer alıyor ve yine bu okulda kayıtlı olan Türk öğrenci sayısı 1.838 dir.

Ardından 10.234 yabancı ve 131 Türk öğrenci sayısı ile Innsbruck Üniversitesi, 7.011 yabancı ve 1.685 Türk öğrenci sayısı ile Viyana Teknik Üniversitesi ve 5.709 yabancı ve 367 Türk öğrenci sayısı ile Viyana Ekonomi Üniversitesi öne çıkıyor. Bu üniversitelerde okuyan yabancı öğrencilerin çoğunun lisans öğrenimini tercih ettiklerini görüyoruz, örneğin 2012/13 akademik yılında 44.261 öğrenci lisans derecesi, 11.851 yüksek lisans derecesi ve 7.468 kişi doktora derecesi ile mezun olmuştur.

Yabancı öğrenciler tarafından en çok tercih edilen bölümler olarak Beşeri ve Sosyal Bilimlerinden sonra Ekonomi, Doğa Bilimleri ve Mühendislik bölümleri olduğunu görüyoruz. Türk öğrencilerin de Enformatik, Siyaset Bilimi ve Mimarlık bölümlerini tercih ettikleri görünmektedir.

Çalışma Olanağı

Avusturya’da öğrenim gören öğrencilerin çalışma olanağı geldikleri ülkelere ve gördükleri öğrenim derecesine göre değişmektedir. Türkiye’den gelen ve lisans okuyan öğrenciler haftada 10 saat, yüksek lisans okuyan öğrenciler ise haftada 20 saat çalışma hakkına sahiptir.

Avusturya’da Eğitim alacaklar için Öneriler

Avusturya’da Üniversite eğitimi almak isteyenlerin öncelikleri Viyana’daki Üniversiteler olsa da, Innsbruck, Linz, ve Graz gibi farklı şehirlerdeki Üniversiteleri de incelemelerinde fayda vardır. THE Ranking listesinde Viyana Üniversitesinden sonra Innsbruck Üniversitesi Avusturya’nın en iyi ikinci Üniversitesi olarak dünyanın en iyi 400 Üniversitesi arasında 201. sırada yerini alıyor. Bunun ötesinde, öğrencilerin ilgili bölümlerde uygulanan giriş sınavlarına resmi son başvuru tarihinden 3 ay öncesinden ilgili üniversitelerin web sayfalarında yayınlanan hazırlık materyallerini incelemeleri bu sınavı başarıyla geçmeleri açısından önemlidir. Son olarak hem Avusturya’daki üniversitelerin başvuru değerlendirmesi hem de Avusturya Konsolosluğunun öğrenci vizesi başvurunuzu uzun tutması öğrenimize 1-2 dönem geç başlamanıza neden olabileceği için bu hususları göz önünde bulundurmanızda fayda vardır. Bahsedilen bekleme süresinin ve hazırlık kurslarının sınırlı kontenjan sayıları göz önünde bulundurularak Avusturya’ya gitme öncesinde Türkiye’de, örneğin Alman Kültür Merkezi Goethe Enstitüsünde, Almanca temel bilginizi geliştirmeniz tavsiye edilir.

Özlem BARSGAN

Unicum