Portekiz’de Yüksek Eğitim Sistemi
Portekiz yüksek eğitimi hakkındaki yazımız üniversiteler, politeknikler ve yetişkin eğitimi fırsatlarını ele alıyor.
Yurt dışında eğitim için harika bir yer olan Portekiz, hayal edilebilecek tüm alanlarda en kaliteli lisans , yüksek lisans derece programlarını sunan üniversitelere ev sahipliği yapar. Ülkede bulunan 16 devlet üniversitesi ve 30 özel eğitim kurumu, gerçek anlamda tüm alanlarda çeşitli lisans, lisansüstü, doktora ve araştırma programları sunmaktadır.
Portekiz, dünyanın en çok konuşulan üçüncü Avrupa dilinin ülkesidir ve Afrika ile Brezilya’ya açılan kapıdır. Avrupa Birliği üyesi olan yıl boyu güneşli bu Güney Avrupa ülkesi, eski dünyanın çekiciliği ile yeni dünyanın heyecanını birleştirir. Baş döndürücü çeşitlilikteki doğal güzellikler, kültürel zenginlik ve Avrupa’nın en sıcakkanlı insanları burada yer alır. Aslında, ömür boyu arkadaşlıklar kurmak Portekiz Kültürünün vazgeçilmez bir parçasıdır!
Yüksek Eğitim
Portekiz’de yüksek eğitim, üniversiteler ve politekniklerden (teknoloji temelli eğitim) oluşuyor.
Başvurular genellikle Temmuz ya da Ağustos ayı başlarında, başvuru sahibinin oturduğu bölgedeki kayıt hizmetlerine ya da internet üzerinden yapılır. Elektronik başvurular bazı durumlarda Yüksek Eğitim Genel Müdürlüğü (Direcção Geral do Ensino Superior) web sayfasından da yapılabilmektedir. Üniversite eğitimleri sonunda Licenciado (lisans derecesi), Mestre (Master derecesi) ve doutor (doktora) seviyelerine ulaşılır. Bacharel (Lisans derecesi) üç yıllık eğitim sonunda da kazanılabilmektedir. Politeknik eğitimi sonunda ise licenciado ve bacharel lisans dereceleri edinilir.
Yüksek eğitim sınırlı sayıda sunulmaktadır ve kayıtlar son derece rekabetçidir. Yüksek eğitim, lise diploması ya da eşdeğer yeterliğe sahip öğrencilere açıktır ve bu eğitime girmek için belirli bir not ortalaması ya da ulusal sınavları içeren diğer yasal koşulları karşılamak gerekir.
Kabul edilebilmek için AB ve Avrupa Ekonomik Bölgesi vatandaşlarının, Portekiz okul sisteminin 12. yılına eşdeğer bir akademik yeterliliğe sahip olması gerekir. Sahip olduğunuz yeterlilik ile Portekiz sistemi arasında doğrudan kıyaslama ve eşdeğerlik kontrolü yapmak için aşağıdakilerden biriyle iletişime geçmeniz gerekir:
- İlköğretim ve lise yeterlilikleri için Eğitim Bakanlığı’nda (Lisbon) yer alan CIREP veya DGIDC
- Yüksek eğitim diplomaları için NARIC Portekiz
Portekiz’de üniversite sistemi araştırmaya ve teoriye dayalıdır. Politeknik sistemi ise uygulamalı eğitim sunar ve belirli bir uzmanlık alanına dayalıdır. Tıp, hukuk, doğa bilimleri, ekonomi ve psikoloji gibi alanlarda sunulan derece programları sadece üniversitelerde verilmektedir. Mühendislik, teknoloji, yöneticilik, eğitim, tarım, spor ve beşeri bilimler gibi alanlar ise her iki kurum tipinde de sunulmaktadır. Hemşirelik, sağlık teknisyenliği, muhasebe teknisyenliği ve öğretmenlik gibi belirli meslek bazlı derece programları ise sadece politeknik kurumlarında sunulur.
Üniversite eğitimi, sağlam bir bilimsel ve kültürel eğitimi sağlamayı ve profesyonel ve kültürel aktiviteler doğrultusunda teknik eğitim sunmayı amaçlamaktadır. Kavramsal, yaratıcı ve eleştirel düşünme becerilerini geliştirmeyi teşvik eder.
Üniversite eğitimi; fakülteler, enstitüler, okullar ya da bölümler olarak bilinen idari birimler ile yapılandırılmış üniversitelerde ve genellikle üniversitelere bağlı olmayan ve genelde uzmanlaşmış olan üniversite yüksekokullarında sunulur. Ülkenin en eski üniversitesi University of Coimbra’dır (1290’da kurulmuştur) ve en büyük üniversitesi de University of Porto’dur (28,000 öğrenci).
Politeknik eğitim; yüksek seviyede sağlam bir kültürel ve teknik eğitim sunmayı ve mesleki çalışmaların gerektirdiği teorik ve pratik bilgiyi kazandırmak için yaratıcı ve eleştirel düşünme becerilerini geliştirmeyi amaçlamıştır.
Bu eğitim, genellikle yüksekokul olarak bilinen uzmanlaşmış idari birimler olarak yapılandırılmış politeknik kurumlarında verilir. Genellikle hafta sonu ve akşamları politeknik dersleri verilmektedir.
Bu iki yüksek eğitim sistemi birbirleriyle bağlantılıdır ve birinden diğerine geçiş yapmak mümkündür. Ayrıca özel bir kurumdan bir devlet kurumuna geçiş yapmak da mümkün olmaktadır. Devlet üniversitelerinin eğitim ücretleri politekniklerin eğitim ücretlerinden daha yüksektir.
Bunların yanında, askeriye ve polis kuruluşu ile bağlantılı özel yüksek eğitim kurumları da bulunmaktadır. Bu kurumlar genellikle iyi bir üne sahiptir ve öğrenciler arasında oldukça popülerdir. Devlet yönetimindeki bu kurumlar; Hava Kuvvetleri Akademisi, Ordu Akademisi, Denizcilik Okulu ve Instituto Superior de Ciências Policiais e Segurança Interna’dır.
İyileştirici temel eğitim (ensino básico recorrente)
İyileştirici temel eğitim; bu seviyedeki eğitim için normal yaşı geçirmiş (örn. 15 yaş üzeri) ve zamanında normal eğitimini sürdürememiş kişiler için özel olarak verilen eğitimdir. Normal temel eğitim ile aynı hedeflere sahiptir ve aynı sertifikaları verir ancak hedef alınan gruba uygun eğitim planları ve yöntemleri kullanır.
İyileştirici lise eğitimi (ensino secundário recorrente)
Bu özel yapıdaki eğitim, bu seviyedeki eğitim için normal yaşı geçirmiş (18 yaş üzeri) bireyler için sunulmaktadır. Bu eğitim türü hedef alınan gruba uygun planları ve yöntemleri kullanır ve standart lise eğitimi sonunda verilen ile aynı sertifikayı verir. İyileştirici lise eğitimi, genel eğitim programını ve çeşitli disiplinlerde teknik dersleri içerir. Teknik dersler, lise diplomasının yanında Seviye 3 mesleki yeterlilik sertifikası edinmeyi de sağlar.
Mesleki eğitim
Temel eğitimi tamamlayan öğrenciler için mesleki eğitim, öğrencileri bir işte çalışmaya hazırlayan mesleki becerileri kazandırır. Bu eğitim sonunda öğrenci, Seviye 3 mesleki yeterlilik sertifikasının yanında lise diplomasına eşdeğer bir diploma kazanır. Bu eğitim ortalama olarak üç yıl sürer ve mesleki okullarda sunulur.
Uzaktan eğitim
Okul eğitiminin alternatif bir yapısını oluşturan uzaktan eğitim; standart eğitimi sunarken aynı zamanda multimedya ve yeni bilişim teknolojilerinin kullanımını da gerektirir.
Bu eğitim türü, uzaktan bireysel çalışma planlarını takip eden yetişkinlere eğitim verirken, yazılı ve elektronik eğitim materyallerinin kullanımını ve öğrenci ile eğitim kurumu arasında düzenli iletişimin kurulmasını da içermektedir. Özellikle hali hazırda öğretmenlik yapan kişiler için hem devam eden hem de yeniden öğretmen eğitiminde oldukça yaygındır ve okul dışı eğitim için kullanılır. Uzaktan eğitim veren temel kurum Açık Üniversitedir.
Yetişkin eğitimi ve eğitim kursları
EFA; yeterliliği çok az olan ya da hiç olmayan ve temel eğitimin dört, altı ya da dokuz yılını almamış olan 18 yaş ve üzerindeki kişiler için iş piyasasına hazırlık eğitimi sunar. İşsizler için mesleki eğitimin bir parçası olarak sunulurken, bu kurslar iş ortamlarında uygulamalı eğitimi de içerebilmektedir. Yeniden eğitim/tazeleme kursları ve mesleki başlangıç ve yenileme kursları da bulunmaktadır. Bu kurslar sonunda mesleki yeterlilikler kazanılır ancak okul eğitimine eşdeğer değildir.
